Gömrük Komitəsinin neft ixracı ilə bağlı hesabatında bir-birinə uyğun gəlməyən rəqəmlər - ARAŞDIRMA

Dövlət Gömrük Komitəsi Azərbaycanın 2023-cü ilin yanvar-may aylarında həyata keçirdiyi xarici ticarət əməliyyatları ilə bağlı hesabatı açıqlayıb.

Hesabatda göstərilir ki, bu ilin beş ayı ərzində Azərbaycandan 18 ölkəyə ümumilikdə 11 milyon 752 575,69 ton həcmində və 7 milyard 220 milyon 253,42 min dollar dəyərində xam neft ixrac edib.

Ötən ilin eyni dövründə isə bu ixracın ümumi həcmi 11 milyon 383 min 684,99 ton, dəyəri isə 8 milyard 058 milyon 720,31 min dollar səviyyəsində olub.

Buradan da aydın olur ki, bir il ərzində ixracın həcmində 368 min 890,7 ton və ya 3,14% artım, dəyərində isə 838 milyon 466,89 min dollar və ya 10,41% azalma baş verib.

Hesabatla bağlı fikirlərini Bizim.Media-ya açıqlayan Neft Araşdırmaları Mərkəzinin sədri İlham Şaban DGK-nın ötən ilin noyabr ayından etibarən enerji məhsullarının ixracı ilə bağlı yaydığı məlumatların getdikcə reallıqdan uzaqlaşdığını bildirib:

“Yəni ixrac olunan mal və məhsullarla gömrük keçid-məntəqəsində bəyan edilmiş həcmlər arasında rəqəmlər daha da böyüyür. Belə ki, ötən ilin yekunu olaraq, Azərbaycanın ixrac etdiyi qaz həcmləri ilə gömrükdə bəyan edilmiş qaz həcmləri arasında üç milyard kubmetr fərq olub.

Sonra isə bu fərq cari ilin üstünə gəlinir və ötən illə müqayisədə qazın satış qiymətinin üç dəfə azalmasına baxmayaraq, DGK-nın məlumatlarında artım kimi qeyd edilir.

Elektrik enerjisinin ixracında da eyni hal baş verir. Belə ki, Energetika Nazirliyinin 2022-ci il üçün açıqladığı rəsmi məlumata görə, Azərbaycandan xaricə üç milyard kilovat/saatdan bir qədər çox elektrik enerjisi ixrac olunub. DGK isə bunun cəmi 1,7 milyard kilovat/saatını bəyan edib.
Yerdə qalan 1,3 milyard kilovat/saat isə cari ilin üstünə gəlinib və ilk dörd aylıq hesabatda fantastik göstəricilər ortaya çıxıb”.

Yuxarıda qeyd olunan hesabatda xam neftin ixracının artması ilə bağlı məlumata toxunan müsahibimiz bildirib ki, Dövlət Statistika Komitəsi bu ilin beş ayı ərzində neft hasilatının təxminən doqquz faiz azaldığını açıqlayıb:

“Böyük neft şirkətləri də ölkəmizdə son üç ildə neft həcmlərinin böyük templə azaldığını qeyd edirlər. Ancaq DGK neft ixracının artığını göstərir. Əgər hasilat azalıbsa, ixrac necə arta bilər?

Hazırkı hesabatda 11,75 milyon ton ixracın olduğu qeyd edilib. Energetika Nazirliyinin aylıq hesabatında isə göstərilir ki, ixrac 10,6 milyon tondur.

Buradan da görünür ki, 1,5 milyon ton ötən ildən qalıb və bu ilin üstünə gəliblər ki, bu da 8 milyon bareldən çox edir. Ötənilki qiymət isə daha yüksək idi. Düzgün hesablama aparıldıqda isə bu ilin göstəricilərindəki fantastik rəqəmlər ortaya çıxır”.

Mövzu ilə bağlı Dövlət Gömrük Komitəsinə ünvanlanan sorğuya hələ ki cavab gəlməyib.